ทั่วไป

เครื่องนุ่งห่มไม่ใช่เพียงสิ่งที่ใช้สวมใส่เพื่อปกปิดร่างกายหรือให้ความอบอุ่นเท่านั้น แต่ยังเป็นสัญลักษณ์ที่สะท้อนให้เห็นถึงตัวตน ความเชื่อ และวัฒนธรรมของผู้สวมใส่ผ่านลวดลาย เนื้อผ้า ไปจนถึงรูปแบบการตัดเย็บที่เป็นเอกลักษณ์ สิ่งเหล่านี้ช่วยชี้ให้เห็นถึงความเป็นชาติ ภูมิลำเนา และวิถีชีวิตของผู้สวมใส่ เช่น เสื้อ ช๋าย ของชาวกะเบอะดิน(ชุมชนของชาวกะเหรี่ยงโปว์) ที่ทำจาก “ฝ้าย” แล้วย้อมด้วย “คึ่ย” ซึ่งเป็นพืชท้องถิ่นที่หาได้ทั่วไปในป่าบริเวณนั้น นอกจากนี้เครื่องนุ่งห่มยังเป็นเครื่องมือที่แสดงให้เห็นถึงการเปลี่ยนผ่านของเวลาและวัฒนธรรมที่ได้ผ่านเข้ามาและผ่านออกไป จากเดิมที่เคยปลูกข้าว เลี้ยงสัตว์ สวมผ้าถุงและเปลือยท่อนบน...

าวล้านนาเล่นเครื่องเล่นดนตรีกันมาอย่างยาวนาน ทั้งเครื่องดีด เครื่องสี เครื่องตี และเครื่องเป่า เครื่องดีดดนตรีล้านนา ที่เป็นที่นิยมคือ เปี๊ยะ(พิณ) และซึง ในอดีตหากผู้ชายมีฐานะมากพอจะดีดพิณจีบสาว แต่เมื่อราคาเปี๊ยะที่สูงเกินอาจจะเอื้อมถึง หนุ่มล้านนาจึงเล่นซึงและสะล้อไปแอ่วสาวแทน ซึงที่เป็นที่นิยมในการเล่นมากที่สุดคือซึงก๋าง ว่ากันว่าเปี๊ยะเป็นเครื่องดนตรีราคาสูงและเล่นยาก เดิมทีนิยมเล่นในราชสำนัก หากหนุ่มคนไหนดีดพิณ ก็จะเรียกเสน่ห์ให้ตัวเองจากสาวที่ตนจีบ จะเล่นพิณได้ต้องใช้ความชำนาญถึงจะดีดได้อย่างไพเราะเป็นท่วงทำนองราวกับเสียงระฆังที่หวาน จนได้รับการขนานนามว่า...

ในความเชื่อพื้นเมืองล้านนา ก่อนที่ดวงวิญญาณจะมาเกิดในโลกมนุษย์ วิญญาณนั้นจะลงมาพัก ณ พระธาตุเจดีย์แห่งหนึ่ง โดยมีสัตว์ประจำนักษัตรเป็นผู้นำพา หลังจากนั้นจึงเคลื่อนเข้าสู่ครรภ์ผ่านกระหม่อมของบิดา และเมื่อสิ้นอายุขัย วิญญาณจะกลับไปพักยังพระธาตุนั้นอีกครั้ง พระธาตุประจำปีเกิดจึงเปรียบเสมือน “บ้านชั่วนิรันดร์ของดวงจิต” และกลายเป็นความเชื่อที่ผสานเรื่องชีวิต ความตาย ศรัทธา และจักรวาลไว้ในองค์เดียว แต่ละปีนักษัตรมีพระธาตุที่เชื่อว่าเป็นที่ประดิษฐานพระบรมสารีริกธาตุของพระพุทธเจ้า เช่น ปีชวด คือพระธาตุศรีจอมทอง...

ทอดกฐิน เป็นประเพณีสำคัญทางพระพุทธศาสนาที่ชาวไทยยึดถือและปฏิบัติมาอย่างยาวนาน โดยจัดขึ้นภายหลังวันออกพรรษา ตั้งแต่แรม 1 ค่ำ เดือน 11 ถึงขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 (ตามปฏิทินจันทรคติ) เป็นระยะเวลา 1 เดือน ทอดกฐินมีจุดมุ่งหมายหลักคือการทําบุญถวายผ้ากฐินแด่พระภิกษุสงฆ์ที่อยู่จำพรรษาครบถ้วนตลอด 3 เดือน เพื่อเป็นการสืบสานพระธรรมวินัยและส่งเสริมพระพุทธศาสนาให้มั่นคงสืบไป

ผีตาโขนเป็นการละเล่นในประเพณีบุญหลวง จัดขึ้นที่อำเภอด่านซ้าย จังหวัดเลย ในช่วงเดือน มิถุนายน – กรกฎาคม หรือก็คือ หลังวันขึ้น 15 คำ เดือน 6 ของทุกปีตามปฏิทินจันทรคติของไทย ประเพณีบุญหลวงนี้เป็นการรวมเอางานบุญที่สำคัญ 3 อย่างเข้าไว้ด้วยกัน อันประกอบไปด้วย งานบุญหลวง หรือบุญผะเหวด งานบุญบั้งไฟ และงานบุญซำฮะ...

“บุญผะเหวด” หรือที่รู้จักกันในชื่อ “บุญเดือน 4” เป็นงานบุญในฮีตสิบสอง หรืองานบุญ 12 เดือนในวิถีชีวิตของชาวอีสาน ที่นำพาผู้คนดำเนินชีวิตไปบนเส้นทางแห่งศีลธรรม ความเชื่อ และประเพณีท้องถิ่น เป็นหนึ่งในงานบุญสำคัญที่ยึดถือกันมาแต่โบราณ ซึ่งจัดขึ้นเพื่อระลึกถึงพระเวสสันดรชาดก พระชาติสุดท้ายของพระพุทธเจ้า ก่อนที่จะตรัสรู้เป็นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า คำว่า "บุญผะเหวด" เป็นสำเนียงภาษาถิ่นอีสาน เพี้ยนมาจากคำว่า "บุญพระเวส" ที่มาจากพระเวสสันดร ซึ่งเป็นชื่อของพระโพธิสัตว์ในชาติที่สิบที่ทรงบำเพ็ญบารมีด้วยการสละทุกสิ่ง...

บุญบั้งไฟ เป็นหนึ่งในประเพณีสำคัญที่สืบทอดกันมาอย่างยาวนานของชาวอีสาน อยู่ในกลุ่ม “ฮีตสิบสอง" หรืองานบุญ 12 เดือนของชาวอีสาน จัดขึ้นในเดือนพฤษภาคม เพื่อทำบุญขอฝนและบูชา "พญาแถน" บันดาลให้ฝนตกตามฤดูกาลเพาะปลูก เพื่อความอุดมสมบูรณ์ของพืชพรรณธัญญาหารที่สำคัญต่อการดำรงชีวิตของผู้คน ความเป็นมาของ บุญบั้งไฟ มีที่มาจาก ตำนานพญาคันคาก เล่าว่า พญาแถนเกิดความโกรธเคืองมนุษย์ เนื่องจากผู้คนหันไปนับถือพญาคันคากมากกว่าตน จึงบันดาลให้เกิดความแห้งแล้งยาวนานถึง...

รายชื่อผู้ผ่านการคัดเลือกโครงการอาสาสมัครพิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ (Museum Friends) 1.นางสาวกชพรรณ อาภรณ์รัมย์ 2.นางสาวณัฐธยาน์ ทองอยู่ 3.นางสาวประภัสสร สุทธิพงศ์วิรัช 4.นางสาวปาลิตา...

รวมบทความ (คัดสรร) การประชุมวิชาการระดับชาติ พิพิธภัณฑ์และมรดกวัฒนธรรม ครั้งที่ 3 "ส่อง-สะท้อน-สลายการรวมศูนย์ ในงานพิพิธภัณฑ์ มรดกัฒนธรรมและโบราณคดี"  วันที่ 5-6 กันยายน 2567 ณ พิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ

พิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ และศูนย์ศึกษาสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย คณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมสาสตร์ ร่วมกับศูนย์วิจัยนวัตกรรมสังคมเชิงพื้นที่ มหาวิทยาลัยแม่ฟ้าหลวง และมูลนิธิพัฒนางานผู้สูงอายุ ขอเชิญชมนิทรรศการ “วัตถุระบาด: ข้าวของในชีวิตยุคโควิด“ ตั้งแต่วันนี้ 28 ตุลาคม 2567 - 28 กุมภาพันธ์ 2568 นิทรรศการฯ...