ความรู้

ภาษาวานร: จากเสียงถึงการสนทนา

ในขณะที่การศึกษาเกี่ยวกับ วานรใหญ่ไร้หาง ( Great Apes) เช่น ชิมแปนซี โบโนโบ กอริลลา และอุรังอุตัง ได้รับความสนใจในวงกว้าง เนื่องจากเป็นกลุ่มที่มีความ “ใกล้ชิด” กับมนุษย์ นักวิชาการอีกกลุ่มหนึ่งสนใจศึกษาและทำความเข้าใจวานร กลุ่ม “เอปเล็ก”...

นิทรรศการออนไลน์ Primates and Me: เรียนรู้วานร เข้าใจมนุษย์

ส่อง “กระจกสะท้อนที่ไม่คลุมเครือ” ฝ่าอคติม่านหมอกที่เคยหลงเชื่อกันว่า “วัฒนธรรม” คือคุณสมบัติจำเพาะ เพียงอย่างเดียวของมนุษย์ ที่ทำให้พวกเรา ต่างจาก วานร สัตว์และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ

วิธีวิทยาของการศึกษาวานร

ครอบครัวชะนีในอุทยานเขาใหญ่ จากการทำงานวิจัยอย่างต่อเนื่อง โดยทีมนักวิจัยชะนีของมหาวิทยาลัยมหิดลและศูนย์พันธุวิศวกรรมและเทคโนโลยีชีวภาพแห่งชาติในอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่ ทำให้มีการตั้งชื่อให้กับชะนีแต่ละตัว โดยแต่ละตัวจะได้รับการตั้งชื่อโดยนักวิจัยที่พบชะนีตัวนั้นเป็นคนแรก ชื่อชะนีจึงมีทั้งภาษาอังกฤษ ญี่ปุ่นและไทย จากการเก็บข้อมูลอย่างเป็นระบบทำให้สามารถระบุได้ว่าชะนีแต่ละตัวเป็นสมาชิกของครอบครัว (group) ใด  ที่มา : ดร.จันทร์เพ็ญ ศรลัมพ์ “บันทึกชีวิตชะนีใน 1...

แสง สิ่งของ และการมองเห็น

โดยพื้นฐานแล้ว มนุษย์รับรู้และทำความเข้าโลกโดยผ่านดวงตา “การมองเห็นมาก่อนถ้อยคำ เด็กๆ มองเห็นและจดจำ ก่อนที่จะพูด (Seeing comes before words. The child looks and recognizes before it can speak. John Berger. Way of seeing...

ขอเชิญรับชมคลิปวิดีโอ การประชุมวิชาการฯ วันที่ 5 กันยายน 2567

ขอเชิญรับชมคลิปวิดีโอ การประชุมวิชาการฯ วันที่ 5 กันยายน 2567 การประชุมวิชาการระดับชาติ พิพิธภัณฑ์และมรดกวัฒนธรรม ครั้งที่ 3 "ส่อง-สะท้อน-สลายการรวมศูนย์ ในงานพิพิธภัณฑ์ มรดกวัฒนธรรม และโบราณคดี" การบรรยายนิทรรศการ สุมิตร...

พิพิธภัณฑ์ธรรมศาสตร์เฉลิมพระเกียรติ ขอเชิญชมนิทรรศการ สุมิตร ปิติพัฒน์ (2486-2567): การส่งต่อและสืบทอด “มรดกวัฒนธรรม” โดยนิทรรศการ นำเสนอภาพถ่ายจากภาคสนาม ศิลปะวัตถุ วัตถุทางชาติพันธุ์และวัตถุจากการขุดค้นทางโบราณคดีซึ่งเป็นผลมาจากการศึกษาวิจัยเป็นระยะเวลายาวนานกว่า 5 ทศวรรษของรองศาสตราจารย์สุมิตร ปิติพัฒน์ อดีตรองอธิการบดีฝ่ายวิจัยและบริการวิชาการ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ อดีตคณบดีคณะสังคมวิทยาและมานุษยวิทยา มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ (พ.ศ. 2531-2534) และ อดีตผู้อำนวยการสถาบันไทยคคีศึกษา...

หนังสือประกอบนิทรรศการ“คลื่นไหวภายใต้โดม การเป็นส่วนหนึ่งและการเคลื่อนย้ายในวัฒนธรรมมุสลิม”

สามารถดาวน์โหลดหนังสือประกอบนิทรรศการ “คลื่นไหวภายใต้โดม การเป็นส่วนหนึ่งและการเคลื่อนย้ายในวัฒนธรรมมุสลิม” ได้ตามลิงค์ด้านล่าง หนังสือประกอบนิทรรศการ“คลื่นไหวภายใต้โดม

“วัฒนธรรม” ของวานร

ในกระบวนการวิวัฒนาการ กลุ่มไพรเมตมีการเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ สมองไพรเมตในส่วนที่ควบคุมการมองเห็นมีความซับซ้อนและหลากมิติมากขึ้น ในขณะที่สมองของการควบคุมการได้กลิ่นลดลง ตาทั้งสองข้างมองเห็นภาพที่มีความคมชัดขึ้นในกรอบที่กว้างกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมอื่น ๆ ทำให้ “การมอง” มีบทบาทสำคัญเพิ่มมากขึ้นต่อการเรียนรู้ มีการศึกษาว่าลีเมอร์ (Lemur)   ซึ่งอยู่ในกลุ่มโพรซิเมียน (Prosimian)  ลูกจะเรียนรู้แบบแผนพฤติกรรมจากแม่ โดยลูกมักจะให้ความสนใจสังเกตพฤติกรรมแม่ มากกว่าที่แม่จะสนใจมองลูก หรือ...

สารคดี Primates and Me: เรียนรู้วานร เข้าใจมนุษย์

นิทรรศการ Primates and Me: เรื่องของคุณ เรื่องของฉัน และเรื่องราวของพวกเรา Primates and Me: เรียนรู้วานร เข้าใจมนุษย์ คือ ความพยายามที่จะส่อง "กระจกสะท้อนที่ไม่คลุมเครือ" ฝ่าอคติม่านหมอกที่เคยหลงเชื่อกันว่า "วัฒนธรรม" คือคุณสมบัติจำเพาะเพียงอย่างเดียวของมนุษย์ ที่ทำให้พวกเราต่างจากวานร...

เมื่อวานร “สนทนา”

ในการทดลองกับวานรใหญ่ไร้หาง เช่น กอริลลา ชิมแปนซี และโบโนโบ พบว่าสามารถเรียนรู้ไวยากรณ์ในภาษาสัญลักษณ์หรือภาษาท่าทาง แม้จะอยู่ในระดับต่ำกว่ามนุษย์วัยผู้ใหญ่ แต่ก็อยู่ในระดับสูงกว่าสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนมทั่วไป จากการศึกษา โกโก้ (Koko) กอริลลาที่เกิดในสวนสัตว์ซานฟรานซิสโก (เกิด พ.ศ.2514-2561) พบว่าสามารถเรียนรู้ “ภาษาสัญลักษณ์” ได้จำนวนเท่ากับเด็ก...